Ağustos ve Eylul ayları genellikle düğün mevsimidir. Hem hasadın yapılıp harmanların bitirilerek işlerin hafiflemesi hem de sebze ve meyvelerdeki bolluk açısından düğünlerin bu aylarda yapılması, katı kural olmamakla birlikte alışkanlık haline gelmiştir.
Düğün köyün genç kızları için bir hafta önceden başlar. Gelin evine davet edilen hanımlar her akşam kız evinde tef eşliğinde oyunlar oynar. Burada oynanan oyunlar daha çok ;
Bahçeye inidim de taş bulamadım Bir yüzük yaptırdım kaş bulamadım Dünyayı elekten geçirdim ama Kendime münasip eş bulamadım |
Meşenin tepesinden Nişan alırım nişan Kız ben seni alacam İpek peştamal kuşan |
||
*** |
|||
Böyük cevizin dibi nana gülüm nana yar Ne bakarsın el gibi nana gülüm nana yar Soyun da gir koynuma nana gülüm nana yar Kendi helalın gibi nana gülüm nana yar |
Dut ağacı boyunca hooy nana nay Dut yemedim doyunca hooy nana nay Şen galasın İstanbul hooy nana nay Yar görmedim doyunca hooy nana nay |
||
*** |
|||
Kavurma Koydum Tasa (Ağam Yar Paşam Yar) Doldurdum Basa Basa (Digel Gel) Benim Yarim Pek Güzel (Ağam Yar Paşam Yar) Azıcık Boydan Kısa (Digel Gel) Haydi Haydi Hopla Gel Digel Gel Fistanını Topla Gel Digel Gel |
gibi türkülü oyunlardır.
Düğünler Salı–Perşembe ya da Cuma–Pazar olmak üzere üç gün/iki gece sürer. Birkaç gün önceden köy baştan aşağı temizlenir. Bir harman yada dam düğün alanı olarak hazırlanır, süslenir. Ayrıca bir misafir odası hazırlanır. Düğün sahiplerinin yakınlarından birer vekil tayin edilir ki düğün töreninin düzen ve yürütülmesinden sorumludurlar ve her şey onlardan sorulur. Ayrıca ahçı, çaycı, teşrifatçı gibi kişiler görevlendirilir.
Düğünün ilk günü köyün gençleri içindir. Öğleden sonra çalgıcılar gelir. Bunlar klarnet, davul ve kemandır. Çalgıcıların gelişini takibeden
görevliler yoldan onları karşılar, önde çalgı arkada karşılayıcılar karşılama havası ile köye gelip düğün alanına inilir. Kısa bir dinlenme molasından sonra fasıl başlar.
Oyuna mutlaka Tekayak’la başlanır; daha sonra sırası ile İki ayak, Süpürgesi Yoncadan, Eğin Kınası, Sinanlı gibi ağır oyunlardan sonra Sıklama, Gecegü oyunları oynanır. Tırnana, Tamzara, Eski Hora, Hayriye, Çayda Çıra, Meşenin Tepelisi, Dut Ağacı, Hostanın Bademleri, Temürağa, Karsın Kalesi ve benzeri yarı hareketli oyunlardan sonra Havaçor, Hırponi, Keçeke ve Kasap gibi hareketli havalarla fasıl sona erer. Oyun düzenini geçişleri klarnetçi ayarlar; davulcu da arada bir ortada oyuna katılarak bar başına yardımcı olur. Halayın başını çeken oyuncu en az bir tur dönmeden elinden mendil alınması uygun görülmez.
İkinci gün kına günüdür. Komşu köylerden konuklar gelir. Köye yaklaşınca geldiklerini bildirmek için silah atarlar; karşılık olarak köyden de “ Buyurun “ anlamında bir el silah atılır. Çalgı ile karşılanan misafirlerden hanımlar düğün evine, erkekler de düğün alanı veya odasına indirilir. Böylece bütün konuklar karşılanır ve öğleye kadar da bu iş biter. Bu arada fırsat buldukça fasıl da devam eder.
Öğleden sonra kınaya iştirak edecek kadın ve kızlar düğün evine toplanır. Düğün alayı köyün etrafından dolaşarak kız evine gitmek üzere yola çıkar. Önde at üzerinde damadın vekili, arkada erkek konuklar ve en arkada da rengarenk üçpeşlilerle ile hanımlar arka arkaya dizilerek atlı veya yaya yola çıkılır. Yolda çalgı devamlı olarak,
Yine şafak söktü sunam uyanmaz
Hasret çeken gönül derde dayanmaz
Çağırırım sunam sesim duyulmaz
Uyan sunam uyan derin uykudan ...
***
Şu dünyada üç şey vardır sevilir
Biri ana , biri baba,
Yar daa vaaar, yar daa vaaaaaar amaan ...
ve benzeri yol havaları çalar. Kız evine varılınca kadın ve erkekler kendileri için hazırlanmış odalara indirilir. Bir kahve molasından sonra erkeklere ait odada; İnciler kelep kelep, Hamamın kapısı, gibi oyunlardan oluşan oda faslı yapılır. Kadınlara ait odada ise geline kına yakılır. Bu arada gelini ağlatmak adettir. Odanın ortasında bir iskemleye oturtulan gelinin etrafını saran genç kızlar bir taraftan gelinin eline kına korken diğer taraftan da;
Getirin gelini yakak kınasın
Yarın terk edecek baba hanesin
Çağırın ki gele hanım anasın
Dostlar amin deyin, hayırlı ola ...
***
Altın tas içinde kınam ezildi
Gümüş tarak ile zülfüm çözüldü
Benim yazım yad ellere yazıldı
Doldur pınar doldur, ben gider oldum
Annemi babamı terk eder oldum
gibi gelin ağlatma türküleri söylenir. kına işlemi ve gelin ağlatma bittikten sonra gelin ,
Atladı geçti eşiği
Sofrada kaldı kaşığı
Büyük evin yakışığı
Şen babam, evin şen olsun
Ben giderim haberin olsun
türküsü ile odasına götürülür.
Daha sonra düğün alayı aynı şekilde geri döner. Bu arada hazırlanmış bulunan düğün yemeği(Büryan, Nohut, Pilav, Karpuz) yenildikten sonra bu günün programı sona erer ve istirahat edilir.
Akşam kına gecesidir. Düğün alanında toplanılarak yapılan birkaç fasıldan sonra kına konulmak üzere damat sağdıcın kolunda ortaya getirilir. İlk denemede elini açmaz. Sağdıcın tek tek çağrılaması ile önce anne babası daha sonra diğer akrabaları hediyelerini verdikten sonra damadın eline kına konur. Daha sonra da arzu eden davetliler eline kına koyar.
Kına konulmasından sonra damat sağdıcın kolunda halayın başına geçer ve elinde mum tepsisi ile Eğin Kınası oynanır; damat birkaç adım attıktan sonra oyundan çıkar, ardından da tüm konuklar kına halayına katılır. Bütün bu süreç boyunca “Maşallah” diye bağırılır.
Eğlencelerin bitiminde bütün konuklar köylüler tarafından paylaşılarak yatıya götürülür.
Üçüncü gün gelin günüdür. Sabah çalgıcılar düğün evinin damında;
Sabahın seher vaktinde aman
Oturmuş kahve içer
Bir elinde altın makas aman
Yarine kaftan biçer
Bir selama kail oldum aman
Onu da vermez geçer
Bu güzellik sana bana kalmaz aman
Geleceksen gel şimdi ...
ve ardından;
Bir seher vaktinde indim bağlara
Bülbül figan eder gül yaresidir.
türküleri ile konukları uyandırır.
Kahvaltıdan sonra bütün konuklar çalgı ile toplanarak düğün evine getirilir. Düğünün üçüncü günü kuşluk zamanı çalgı eşliğinde damat traşı yapılır.
Öğleden sonra gene düğün alayı düzülür. Alayın en arkasında gelinin bineceği atta kucağında kız tarafına gidecek hediyeler olmak üzere oğlan tarafının vekili vardır. Kız evinde erkekler odada fasıl yaparken kadınlar da gelini hazırlar. Bir taraftan da halay ;
Biz geline gelmişükdür
Almeyince gider miyük
Sarmeyince gider miyük
Yıkın şunların evini
Alın içinden gelini
türküsü ile devam etmektedir.
Gelin hazırlandıktan sonra çalgı kız evinin kapısında çalmaya başlar;
Kızardı kayalar, al giydi dağlar
Yeşil yaprak ile bezendi bağlar
Anadan ayrılan ah edip ağlar.
Doldur pınar doldur, ben gider oldum,
Anamı, babamı terk eder oldum.
Bir taraftan da kadınlar evden çıkarak düğün alayına düzülür. Gelin annesi, babası ve diğer akrabaları ile vedalaşır, ata bindirilir. Atın başını erkek kardeşi çeker, iki yanında da amcası, dayısı veya çok yakın iki büyüğü gider ve en arkadaki hayvana da gelinin çeyiz ve eşyaları yüklenmiştir. Çalgıcılar yol boyunca yol havaları çalar ve özellikle de;
Köprüden geçti gelin
Saç bağın düştü gelin
Eğlen ki ben de gelem
Yüregim şişti gelin
türküsü çalınarak alay giderken bir taraftan da “Maşallah” diye bağırılır.
Damat evinde de hazırlıklar vardır. Damat sağdıcı ve yakın arkadaşları ile dama veya evin balkonu varsa oraya çıkar. Gelin damat evinin önüne geldiği sırada çalgıcılar gelin indirme havasını çalar; damat ağzı beyaz bir mendille örtülü olarak özel olarak hazırlanmış elmayı gelinin başına atar ve ayrıca çerez saçar. Attan inen gelin elinde kuran ile kaynana tarafından karşılanır, ağzı tatlandırılır, odasına çıkarılır. Gelinin indiği ata bu kez kardeşi biner ve Köroğlu havası eşliğinde atı ile evin önünde gider, gelir, bahşişini aldıktan sonra çalgılar susar. Daha sonra yenilen düğün yemeğini takiben konuklar yol havaları eşliğinde uğurlanır en sonra da ve çalgıcılar köyden ayrılır.
Ertesi gün gelinin kadın akrabaları hazırladıkları helva tepsileri ile gelini görmeye giderler; buna göre genir. Yolda köyün gençleri yolu keser; kendileri için hazırlanmış tepsiyi aldıktan sonra yol açılır. Damat evinde gelinin yüzü açılır, önce kaynanası ve annesinden başlamak üzere el öper, çeyizi görülür ve bahşişi toplanır.
Düğün de bu şekilde sona erer.
Hazırlayan:Bu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir.